Doorzoek site:
VOLG ONS OP FACEBOOK:

Facebook

>
Techniek cup-conus naven

Een naaf met losse kogels (Shimano, Campagnolo) is cup-conus gelagerd. Tussen de schroefbare conus die op de as is bevestigd en de cup die zich in de naafhuls bevindt roteren een aantal kogels!

80.000 km oud en nog in redelijke staat!
Dit is een perfect systeem

Mist goed afgesteld, goed onderhouden en goed afgedicht kan dit soort lagering erg lang meegaan! Mijn eerste mountainbike uit 1987 heeft nog steeds dezelfde naven, die nu meer dan 80.000 km!! hebben  gelopen. De wielomtrek is ongeveer 2 meter. Dus de naaf heeft dan ongeveer 40.000.000 omwentelingen gemaakt! En omdat er 9 kogels in de achternaaf zitten zijn er 360.000.000 indrukkingen geweest.

Waarom gaan dit soort naven niet allemaal zo lang mee?

Dit heeft 4 oorzaken:

  • 1) De kwaliteit van de naven is slecht. Bij Shimano en Campagnolo geldt: hoe duurder hoe beter! Oftewel goedkoop is duurkoop.
  • 2) De afdichting voldoet niet. Ook hier geldt weer dat duurdere naven een betere afdichting hebben. Zeker het laatste decenium is het erg vooruit gegaan.
  • 3) De afstelling is verkeerd. Afstelling is samen met onderhoud de belangrijkste factor van slijtage.
  • 4) Er wordt geen onderhoud gepleegd. Onderhoud houdt in dat 1 keer per jaar de kogels worden vervangen en goed worden afgesteld.

Bijna alle naven staan te strak!

Shimano en Campagnolo stellen de naven te strak af. Weinig fietsenmakers doen hier iets aan waardoor bijna iedereen in korte tijd met slechte naven rond rijdt. En bovendien is er meer weerstand! Dat wil toch niemand?

Het belangrijkste: De afstelling!

Een cup-conus gelagerde naaf moet ALTIJD met speling worden afgesteld! Bij het inklemmen met de snelspanner wordt de as iets korter waardoor de cup en conus naar elkaar gaan en de kogels kunnen vervormen. Gevolg: snelle slijtage!


Door de snelspanner kunnen krachten worden geleverd van wel 10.000 Newton. Hierdoor wordt via de vork de as iets korter en gaat te zwaar lopen als deze niet goed is afgesteld.

De naaf lijkt goed te lopen, lekker soepel

Na inklemmen loopt hij zeer zwaar; gevolg snelle slijtage

Speling voor inklemmen

Perfect na inklemmen

Te strak!
  

1 jaar oud, 3000 km gelopen! Te strak!
Te strak! Wat gebeurd er dan?

Als de naaf te strak staat afgesteld wordt de kogel, de cup en de conus elke rotatie elastisch vervormd. Deze elastische vervorming kan tot een bepaalde grens oneindig vaak plaatsvinden zonder dat het slijtage geeft. Maar de contactpunten tussen de onderdelen zijn zo klein dat die toelaatbare elastische vervorming snel wordt overschreden en er slijtage plaats vindt. Putvorming en uitbrekende stukjes materiaal die tevens worden kapot gewalst wat extra slijtage geeft.


Als je nu na inspannen aan de as draait merk je meteen of hij te strak staat!
Hoe te controleren?

Met de snelspanner en twee  M12 moeren ( of dikke 10mm ringen) kan de naaf worden ingespannen en worden gecontroleerd of deze goed loopt! De moeren stellen dan als het ware het frame voor. (Gebruik dezelfde snelspanners waarmee gereden wordt) Dus van te voren speling en na het inspannen net geen speling of nog net wel.
IETS SPELING MAG, IN IEDER GEVAL NIET TE STRAK!

Overdenking.

De naaf met 80.000 km op de teller komt uit 1987. Deze conus heeft bijna dezelfde radius als de kogel. Op de linkse foto hier onder staat dezelfde conus maar bijna nieuw. Je ziet dat de radii overeenkomen. De middelste foto geeft de 80.000 km conus. Je kunt zien dat de conus zelfs in "ingepolijst" door de kogels. De radius is bijna gelijk aan de kogel!

De rechtse conus is een exemplaar uit 2005. De radii komen niet overeen. De afstelling komt dus iets minder nauw. Maar als het niet goed is afgesteld zal de nieuwe versie in theorie eerder inlopen. Het contactvlak is kleiner. Als de radii gelijk zijn heb je een contactlijn en als ze niet gelijk zijn een contactpunt. Misschien minder wrijving.


Bijna nieuw en redelijk gelijke radius

Bijna zelfde radius, en nog gepolijst ook

2005 en verschillende radii